بررسی گونه های aspergillus جداشده از ذرت و قابلیت کمی و کیفی تولید آفلاتوکسین توسط آنها در استان خراسان رضوی

ذرت با نام علمی zea mays l یکی از مهم ترین غلات محسوب می شود. آسپرژیلوس یک جنس هیفومیستی با بیش از 180 گونه شناخته شده است که علاوه بر ایجاد پوسیدگی قارچی، قادر به تولید مایکوتوکسین ها می باشند. آفلاتوکسین های b1 وb2 از مهمترین توکسین های تولید شده توسط این قارچ می باشند. این تحقیق با اهداف شناسایی گونه های قارچی مولد آفلاتوکسین در نمونه های ذرت استان خراسان رضوی بر اساس صفات ریخت شناسی و مولکولی، بررسی امکان ردیابی مولکولی گونه های مهم آسپرژیلوس در نمونه های دانه ذرت، تعیین نوع و میزان آفلاتوکسین های مختلف در نمونه-های دانه ذرت و بررسی ارتباط بین گونه های آسپرژیلوس و آفلاتوکسین های ردیابی شده انجام شد. بدین منظور در سال-های 92-91 از سیلوها و دامداری های مهم استان خراسان رضوی نمونه برداری صورت گرفت.. پس از جداسازی و خالص-سازی، 33 جدایه به عنوان aspergillus شناسایی شدند. شناسایی گونه ی جدایه های متعلق به جنس aspergillus بر اساس صفات ریخت شناسی با استفاده از محیط کشت های اختصاصی (cya، cy20s، mea و cz) و کلیدهای شناسایی معتبر، انجام شد. جدایه های شناسایی شده متعلق به گونه های aspergillus flavus، َa. parasiticus، a. niger، a. fumigatus، a. ochraceus بودند که سه گونه ی اول به ترتیب دارای بیشترین فراوانی بودند. جهت تکمیل شناسایی سه گونه غالب مذکور، شناسایی مولکولی با بکارگیری واکنش pcr اختصاصی انجام شد. بررسی امکان ردیابی دو گونه ی a. flavus وa. parasiticus در دانه های ذرت آلوده با استفاده از واکنش pcr اختصاصی، نشان داد که آلودگی ذرت به این قارچ ها به میزان 102 اسپور در هر گرم ذرت قابل ردیابی است. به منظور تعیین توان تولید آفلاتوکسین، آنالیز hplc تعدادی از جدایه های a. flavus، a. parasiticus و نمونه هایی از ذرت که گونه ی مذکور از آن جداسازی شده بود، نشان داد که 25% جدایه های قارچی و 25% نمونه های ذرت، دارای آلودگی afb1 و afb2 بودند. میانگین آلودگی نمونه ها بر حسب ppb در مورد جدایه های قارچی (1/163: b1 و 45/1: b2) و در مورد ذرت (93/0: b1 و 1: b2) بود. هم چنین نتایج نشان داد که وضعیت آلودگی ذرت به قارچ aspergillus و آفلاتوکسین ها، گونه ی a. flavus و آفلاتوکسین های b غالب می باشند.